Tez No	İndirme	Tez Künye	Durumu
603234		Kentsel mekan farkındalığının 7-11 yaş grubu çocuklar üzerinden irdelenmesi / Analysis of urban space awareness with 7-11 years old children Yazar:DİLARA BERK Danışman: DOÇ. DR. SENEM KAYMAZ KOCA Yer Bilgisi: Yıldız Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Mimarlık Ana Bilim Dalı / Bina Araştırma ve Planlama Bilim Dalı Konu:Mimarlık = Architecture Dizin:	Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2019 143 s.
Kentsel mekanlar yetişkinleri olduğu kadar, çocukları da içerisinde barındırmaktadır. Günümüzde kentsel mekanlar tasarlanırken, çocukların düşünceleri, istek ve ihtiyaçları göz ardı edilebilmektedir. Oysaki çocuklar da, özellikle okul çağına gelmeleriyle birlikte, en az yetişkinler kadar kentle ilişki kurmaya başlamaktadır. Çevreleriyle kurduğu ilişki, gelişimlerini de etkilemektedir. Çalışmada çocukların içinde yaşadıkları kenti nasıl algıladıkları, hangi kentsel elemanların ve yapı tiplerinin ilgilerini çektiği sorgulanmakta ve kentsel mekan farkındalıklarını ortaya koymak amaçlanmaktadır. İngiliz mimar ve şehir plancısı Thomas Gordon Cullen'ın 'Townscape' adlı kitabı yöntem olarak ele alınmış ve tez çalışması Cullen'ın ortaya koyduğu 'sıralı görüş' kavramı üzerine kurgulanmıştır. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, tezin hedef kitlesi olan çocuğun bilişsel gelişimini ve fiziksel çevre ile ilişkisine değinilen literatür özeti, tezin amacı ve hipotezi hakkında bilgi verilmektedir. İkinci bölüm, çalışmanın kuramsal çerçevesini oluşturmaktadır. İlk olarak algı ve algılama kavramları üzerine araştırmalar yapılmıştır. Sonrasında mekan kavramı incelenerek, literatürdeki mekan tanımlamalarına yer verilmiştir. Çocukta mekan kavramının oluşumuna ve çocuğun mekan algısı konuları incelenmiştir. Son olarak kentsel mekan kavramı ve algılanmasına yönelik yapılmış olan çalışmalar üzerinden, tezin amacına yönelik kuramsal çerçeve oluşturulmuştur. Üçüncü bölümde, çocukların kentsel mekan farkındalığını ortaya koymak adına bir alan çalışması gerçekleştirilmiştir. Alan çalışması, 7-11 yaş aralığında 10 çocukla gerçekleştirilmiştir. Cullen'ın 'sıralı görüş' kavramı üzerine kurgulanan çalışmada, çocukların belirlenen bir güzergah boyunca kendi 'sıralı görüş'lerini ortaya koymaları amaçlanmıştır. Gordon Cullen'ın 'Townscape' adlı kitabında belirlenen 18 adet kavramdan çocuklara sormak için 16 soru hazırlanmış, sonrasında da bu kavramlara ait soruları sorabilecek bir güzergah arayışına girilmiştir. Yapılan ön saha gezilerinde İstanbul'un Kadıköy ilçesinde, Osmanağa ve Caferağa mahallelerini kapsayan bir bölgede, kentsel eleman bakımından zengin olan bir güzergah belirlenmiştir. Belirlenen güzergah boyunca ilerlerken çocukların etraflarındaki kentsel elemanları dikkatle incelemeleri ve ilgilerini çeken öğelerin fotoğrafını çekmeleri, böylece kendi 'sıralı görüş'leri oluşturulmaları istenmiştir. Belirlenen güzergah 6 adet düğüm noktasına bölünmüş ve bu noktalarda duraklayarak, önceden belirlenen sorular çocuklara sorulmuştur. Alan çalışmasının sonunda, çocukların çekmiş olduğu fotoğraflar birleştirilerek, her çocuğun 'sıralı görüş'ü ortaya konulmuştur. Güzergah boyunca çocukların fotoğrafladığı yapı tipleri tablo ve haritalarla analiz edilmiş, her çocuğun kentsel mekan farkındalığı ortaya konulmuştur. Cullen'ın kavramlarından oluşturularak çocuklara sorulan sorular incelenmiş ve kentsel mekan farkındalıklarının ne ölçüde olduğu anlaşılmaya çalışılmıştır. Cullen'ın kavramları üzerinden incelenen bu çalışmada, Norberg-Schulz ve Kevin Lynch'in kuramlarıyla benzerlikler görülmüştür. Çocukların fotoğrafladıkları yapı ve elemanların hangi özelliklerinin daha fazla ilgi çektiği irdelenmek için algılama kriterleri belirlenmiş ve yorumlanmıştır. Sonuçta elde edilen bütün bu analizler bir arada değerlendirilerek, çocukların kentsel mekan farkındalıkları ortaya konulmuştur. Elde edilen veriler ve alan çalışmasında çocuklarla yapılan görüşmeler değerlendirildiğinde, Kadıköy'de çalışma güzergahı olarak belirlenmiş alanla ilgili çıkarımlar yapılmış ve öneriler ortaya konulmuştur.
Urban spaces include children as well as adults. Today, when designing urban spaces, children's thoughts, wishes and needs can be ignored. However children, especially when they come to school age, begin to establish relations with the city as much as adults. Their relationship with their environment also affects their development. The aim of this study is to examine how children perceive the city they live in, which urban elements and building types attract their attention and to reveal their awareness of urban space. The book 'Townscape' which has written by British architect and city planner Thomas Gordon Cullen, is considered as a method and this thesis is based on his concept of 'serial vision'. The study consists of four chapters. In the first chapter, there are literature review, the purpose and the hypothesis of the thesis. Literature review is about the cognitive development of the children, who are the target audience of the thesis, and their relationship with the physical environment. The second chapter constitutes the theoretical framework of the study. Firstly, researches were made on perception and perceiving concepts. Then, the concept of space was examined and the definitions of space in the literature were included. The child's conception of space is examined. Finally, the theoretical framework for the purpose of the thesis has been established through the studies on urban space concept and perception. In the third chapter, a field study was realized in order to raise the urban space awareness of children. The field study was applied with 10 children aged between 7-11 years. The purpose of this field study is that, each child revealing his/her own serial vision along a specified route like Gordon Cullen has been done in his book named 'Townscape'. 16 questions were prepared from 18 concepts, which were selected from Cullen's book, to ask to the children. After that, a route has been searched for asking these questions to the children. After the preliminary field trips, a route which includes a lot of urban elements, has been chosen in Osmanağa and Caferağa neighborhoods in Kadıköy district of Istanbul. As they proceeded along the designated route, children were asked to carefully examine the urban elements around them and photograph the items of interest, to create their own 'serial visions'. The determined route was divided into 6 nodes and stopped at these nodes and the children were asked the predetermined questions. At the end of the field study, the photographs taken by the children were combined and the 'serial vision' of each child was created. Along the route, the types of building photographed by children were analyzed with tables and maps, and each child's awareness of urban space was revealed. The answers which given by children were examined and the level of awareness of urban space was tried to be found out. In this study, which is examined through the concepts of Cullen, similarities were found with Norberg-Schulz and Kevin Lynch's theories. The perception criteria were determined and interpreted in order to examine the characteristics of the buildings and elements that children photographed. All these analyzes were evaluated together and the urban space awareness of the children was revealed. When the data obtained and the interviews with children were evaluated in the field study, inferences and suggestions were made about the area designated as the field study route in Kadıköy.